Poradnik Eksperta
* Niezbędne narzędzia potrzebne w domu seniora.
Mieszkanie seniora powinni być dopasowane do jego potrzeb. Tylko w ten sposób jesteśmy w stanie zagwarantować mu bezpieczeństwo, wygodę i utrzymanie dobrego stanu zdrowia. Wiele akcesoriów umożliwia również zachowanie seniorom komfortu psychicznego dostarczając im bodźców intelektualnych oraz niezbędnej porcji rozrywki a także przydaje die w codziennych czynnościach oraz procesie rehabilitacji.
* Wyposażenie domu seniora.
Odpowiednie wyposażenie domu seniora jest niezwykle ważne zarówno dla samych podopiecznych jak i osób zajmujących się opieka nad nimi. Właściwy sprzęt ułatwia codzienne funkcjonowanie osobom starszym , zachowanie ich zdrowia oraz dobrostanu psychicznego. Odpowiednie akcesoria ułatwiają również wykonywanie pracy opiekuna osoby starszej.
* Rzeczy przydatne w domu seniora.
W jakie sprzęty warto zaopatrzyć dom seniora? Przede wszystkim należy zaznaczyć, ze jest to e dużym stopniu uzależnione od stanu zdrowia oraz kondycji fizycznej danej osoby. Warto zatem wziąć pod uwagę stopień jej samodzielności a także ewentualne potrzeby związane z niepełnosprawnością. Odpowiednie narzędzia , które ułatwia codzienne funkcjonowanie seniorom lub opieka bad nimi to m.in. :
– kaczki
-krzesła rehabilitacyjne
-uchwyty łazienkowe
-nasady sedesowe
-dzwonki do wzywania pomocy
-pieluchomajtki dla dorosłych oraz podkłady higieniczne na łóżko
-podpórki, chodziki , balkoniki rehabilitacyjne , które umożliwiają przemieszczanie się
Stan zdrowia osób starszych wymaga kontroli np.w przypadku nadciśnienia tętniczego , czy cukrzycy , a także podawania leków. Niezbędne są zatem również:
-akcesoria do podawania leków
-dozowniki z podziałem na dni tygodnia
– kruszarki do leków
-sprzęt do kontrolowania stanu zdrowia: glukometr i ciśnieniomierz
Oprócz sprzętu do codziennego funkcjonowania osobom starszym może być potrzebne również dostarczanie bodźców intelektualnych , które utrzymają ich w firmie umysłowej oraz akcesoria pełniące role rozrywkowa. Z tej przyczyny w domu seniora sprawdza się np.
– gry planszowe: szachy, warcaby
– książki oraz łupy powiększające umożliwiające ich czytanie
-chwytaki: zapewniające seniorom większa samodzielność
– specjalne profilowane uchwyty na długopisy
Wśród akcesoriów przydatnych osobom starszym można także wymienić sprzęt umożliwiający codzienne ćwiczenia z opiekunem , które zapobiegają zarówno demencji starczej jak i przyczyniają się do rehabilitacji ruchowej seniorów. Na rynku dostępne są również akcesoria pomocne w wykonywaniu codziennych czynności prze osoby starsze takich jak: zakładanie obuwia czy skarpetek.
* Umeblowanie domu seniora.
W domu seniora powinny znaleść się również odpowiednie meble. Przede wszystkim należy dobrać właściwe łóżko, wygodny materac oraz regulowany stelaż, który umożliwia pionizowany seniora. Łóżko może być ponadto wyposażone w barierki , które ułatwiają osobom starszym podnoszenie się z niego. Meble dla seniorów powinny być stabilne a jednocześnie praktyczne. Seniorzy lubią spisywać swoje wspomnienia, dlatego jeśli jest to możliwe to korzystają z biurka. Przydatne jest również wyposażenie w szafki , w których moga oni przechowywać swoje skarby , odłożyć swoje ulubione przedmioty. Dla seniorów sprawdzi die również wygodny fotel w którym mogą przesiadywać , przyjmować gości , czytać. Odpowiednio umeblowany pokój, jasny i przestronny to z cała pewnością jeden z czynników , który wpływa na stan zdrowia psychicznego osób starszych zapewniając im poczucie komfortu . Jeżeli w domu znajdują się schody bądź stopnie, należy również zwrócić uwagę na oklejenie taśma fluorescencyjna , co zapewni lepsza widoczność i podniesie poziom bezpieczeństwa seniora.
*Ćwiczenia z opiekunem.
Demencja.
Opiekunka lub opiekun osoby starszej maja za zadanie , zapewnić jej nie tylko posiłki , czyste ubranie i zaspokoić inne, podstawowe potrzeby. W ich pracy chodzi także o wspieranie wysiłków seniora służących utrzymaniu kondycji i stanu zdrowia. Przydaje się s tym momencie znajomość rozmaitych ćwiczeń aktywizujących seniora pod względem intelektualnym i fizycznym, tak aby demencja nie postępowała.
Ćwiczenia lub zadania , które można zaproponować seniorowi , można podzielić na dwie grupy. Na te, które korzystnie będą oddzialowywać na prace mózgu i te, które będą sprzyjać utrzymaniu kondycji fizycznej. W praktyce podział ten jednak się nie do końca sprawdza, bo usprawniając ciało aktywizuje się także mózg i odwrotnie. I tylko takie działania sprawiają , ze demencja starcza , nie będzie go pogłębiać u podopiecznego.
Gry planszowe a demencja
Tym co kojarzy się z seniorami i miłym spędzaniem przez nich jesieni życia, są gry planszowe i karciane. Stad stoliki do szachów i warcabów w parkach. Warto mieć to na uwadze organizując zajęcia dla podopiecznego. Podpytać go , jakie gry lubił, w jakie grał kiedyś z kolegami lub dziećmi. Jeśli opiekun ich nie zna , może znaleść w internecie , poznać zasady gry a nawet zamówić. W przypadku seniorów , w których pojawiają się problemy z pamięcią , szczególnie przydatne są gry wymagające skupienia i zapamiętywania ruchów lub obrazków.
Wychodzenie do parku na partyjkę szachów może przynosić jeszcze dodatkowe efekty: usprawniać mięśnie seniora i ułatwić mu kontakty z innymi ludźmi.
Usprawnianiu mózgu służy tez gra w Skojarzenia. Można ja prowadzić w każdym miejscu i w każdej chwili: w domu, na spacerze czy s drodze na zajęcia klubu dyskusyjnego. Wystarczy umówić się, ze do wypowiedzianego przez opiekuna słowa, podopieczny postara się dodać jak najwięcej skojarzeń. W tej grze można poprzestać na wymienieniu tych skojarzeń , można jednak pójść i o krok dalej, na przykład próbować te skojarzenia rozwijać. W ten sposób od hasła podanego przez opiekuna dojść można do wspomnień seniora zachęcając go do dłuższych wypowiedzi i dodatkowego wysiłku intelektualnego.
* Przysłowia, rymowanki, zdjęcia.
Powtarzanie przysłów czy powszechnie znanych rymowanek to kolejny sposób na walkę z demencja. Często oznacza to cofnięcie się do dzieciństwa podopiecznego , gdy rymowanki powtarzało się podczas różnych zabaw i dobrze one zapadały w pamięci. A jeśli rymowanki i przysłowia rozbudza pamięć seniora, to można przejść do jego wspomnień , do rodzinnych zdjęć.
W albumach pozostają one nie opisane w żaden sposób , wiec przeglądanie zdjęć i odtwarzanie , kto na nich został uwieńczony , może być treningiem pamięci.
* Dawne pasje.
Wiele starszych osób lubi wracać do zarzuconych w dojrzałym wieku aktywności , na które brakowało mu wtedy czasu. Mając go dużo , chętnie oddają się dawnym pasjom, takim jak rysowanie , czy malowanie, fotografowanie , wykonywanie ludowych wycinanek lub świątecznych ozdób. Wszystkie tego typu zadania również korzystnie wpływają na sprawność rak oraz umysłu, co zapobiega demencji. Pobudzając go wspomagają kreatywność i skupienie, skłaniając do logicznego myślenia.
* Gimnastyka i ogród.
Nawet ćwiczenia teoretycznie czysto fizyczne , jak poranna gimnastyka czy spacerowanie , również korzystnie oddziałują pozytywnie w profilaktyce przeciwko demencji. Każde ćwiczenie wymaga przecież zaangażowania mózgu, uważności , kontrolowania tego co się dzieje, słuchania i wykonywania poleceń osoby prowadzącej ćwiczenie. Spacer jest ponadto okazja do doświadczenia nowości spotkania nowych ludzi czy oglądania nowych miejsc. To samo dotyczy tez pielęgnacji roślin zarówno s ogrodzie, jak i na balkonie , czy na parapecie okiennym. Sadzenie roślin , ich podlewanie lub pielenie chwastów, maja być źródłem satysfakcji dla seniora, jak i doskonałym ćwiczeniem.
* Taniec.
Atrakcyjnym ćwiczeniem może być tez taniec. Tak będzie zwłaszcza w przypadku osoby, która lubiła tańczyć. Może jednak zdarzyć się również tak, ze senior, który wcześniej za tańcem nie przepadał , właśnie w jesieni życia zapałał miłością do niego. Demencja nie stanowi żadnych przeszkód, aby wykonywać tego rodzaju aktywność. Taniec ma ten walor, że towarzyszy mu muzyka , która sama w sobie stanowić może środek terapeutycznego oddziaływania , może wyzwalać dobre emocje i przyjemne wspomnienia.
* Indywidualny dobór aktywności w przypadku demencji.
Sprawując opiekę nad seniorem należy także tak dobrać wykorzystywane gry i ćwiczenia , by podopieczny czerpał z nich korzyści zdrowotne , zadowolenie , które zwielokrotnić może te korzyści. Zadowolenie sprzyja bowiem zaangażowaniu w aktywność, a zaangażowanie pozwala osiągnąć lepsze efekty ćwiczeń. Dlatego gra w grę, która senior szczególnie lubi , choćby tylko przez kilka minut dziennie, może dać mu więcej niż długotrwałe siedzenie nad gra lub ćwiczeniem którego nie lubi. Dlatego ostrożnie należy podchodzić do ćwiczeń , które choć są zalecane przez rehabilitantów uskuteczne, to jednak nie sprawiają seniorowi przyjemności. Nie warto wiec zachęcać go do składania ręczników czy rozwiązywaniu supłów zawiązanych na linie , jeśli te zadania go nużą lub irytują albo których potrzeby wykonywania tego zadania nie widzi. Aktywność wymuszona i nie dająca radości , może zniechęcić seniora do kolejnych ćwiczeń.
* Apatia u osób starszych. Co może opiekun?
Osoby zawodowo aktywne często żalą się na nadmierne tempo życia i pracy, marząc o jego spowolnieniu. W przypadku seniorów pozostających poza rynkiem pracy, to życzenie zwykle się już spełniło. Gdy jednak wahadło przechyla się zanadto i zamiast upragnionego spokoju nadchodzi apatia , konieczne jest przeciwdziałanie spadkowi energii i zobojętnieniu. Opiekunowie seniorów w Niemczech często spotykają się z takimi sytuacjami , wiec musza wiedzieć, jak sobie z nimi radzić.
Apatia to stan , który pojawić się może w każdym wieku , z różnych przyczyn . Definiuje się jako utratę zainteresowań światem, zobojętnienie, brak wrażliwości na bodźce z otoczenia fizyczne i emocjonalne.
* Apatia u osób starszych. Najczęstsze objawy.
Apatia u osób starszych może być i bywa objawem otępienia starczego , według naukowców stanowi najczęstszy neuropsychiatryczny jego objaw, występując niemal u połowy osób cierpiących na otępienie.
Apatia seniora znacząco wpływa na jego funkcjonowanie w ciągu dnia. Znacznie bardziej niż utrata pamięci, na która opiekunowie i rodziny seniorów są bardziej wyczulone. Dzieje się tak, zapewne dlatego , ze z opieka nad osoba , która utraciła pamięć, występują większe problemy. Apatia u osób starszych wydaje die mniej absorbująca , a przejawy apatii odbierane są jako mniej niepokojące i destrukcyjne. W efekcie często to nie apatia, ale pierwsze symptomy problemów z pamięcią powodują, ze rodziny seniorów szukają dla nich opiekunek lub opiekunów.
Tymczasem apatia u osób starszych utrudnia funkcjonowanie seniora , obniżając tym jakość jego życia. Może mieć również inne przyczyny : może wskazywać na depresje, schizofrenie lub zaburzenia nerwicowe, może być skutkiem traumy, przemęczenia lub niedożywienia. Jej przejawem jest niechęć do podejmowania aktywności ruchowej i intelektualnej, stronienie od kontaktów z innymi osobami, wycofanie i przygnębienie, brak troski o swój wygląd, rezygnacja ze stosowania zasad higieny. Jej objawem może być tez obojętność na wszelkie zewnętrzne bodźce a nawet zanik apetytu.
* Podejrzewasz? Poinformuj!
Objawy apatii mogą być zwłaszcza na początku tak subtelne , ze umykają uwadze. Gorszy dzień a nawet kilka dni, zdarzyć się mogą przecież każdemu , takie wycofanie się z aktywności jest nierzadko odbierane. Drobne odstępstwa od normy, takie jak niechlujne ubranie, rezygnacja z uczesania lub umycia się, czy wymówienie się ze spotkania z sąsiadami , mogą wiec z początku nie wzbudzić zaniepokojenia. Jednak, gdy opiekunka lub opiekun dostrzegają jakieś symptomy apatii i te symptomy zaczynają się powtarzać , powinni wzmóc czujność i poinformować rodzinę seniora lub jego lekarza. Pozwoli to uzyskać właściwa diagnozę i podjąć kroki zaradcze.
* Czasem leki a czasem terapia.
Lekarz, na podstawie wywiadu i badania , określi co dalej . Być może oceni, ze potrzebne są leki przeciwdepresyjne lub inne stymulujące ośrodkowy układ nerwowy. Równolegle prowadzona powinna być terapia uaktywniająca seniora, na która składać się mogą kontakty z innymi ludźmi , ćwiczenia intelektualne i poprawiające pamięć. Wielkie znaczenie w przypadku osób starszych w apatii ma tez właściwa dieta.
* Dieta to podstawa.
Zacznijmy od diety , bo to podstawa.
Przyczyna ospałości i niechęci do ruchu a tym samym jakichkolwiek ćwiczeń fizycznych , do wychodzenia z domu i spotkań z innymi ludźmi, może być nadwaga ( lub otyłość), utrudniająca poruszanie się i budzącą zawstydzenie. Ospałość potęgować może spożywanie ciężkostrawnych potraw, zwłaszcza w dużych porcjach i sporych dawek cukru. Postawić wiec warto na lekkie, zdrowe posiłki z pieczywem z pełnego ziarna , czyli bogatym w błonnik ( o Ile inne względy zdrowotne takiego pieczywa nie wykluczają ), z tłuszczami omega ( naturalnymi , roślinnymi olejami , ale tez rybami) pozytywnie wpływającymi na mózg i odporność. Ważne jest również dostarczanie seniorowi dużej ilości warzyw i owoców , stanowiących bogate źródło witamin i minerałów , ale tez wspomnianego już błonnika. Warzywa i owoce można pokroić, zetrzeć, podpiec , ugotować. W diecie seniora bardzo ważne jest również białko w rozmaitej postaci , najlepiej gotowanej lub duszonej. Konieczna jest tez dbałość o to, by posiłki były w miarę możliwości zróżnicowane i dopasowane do oczekiwań seniora, doprawione tak , jak lubi , podane w sposób , który mu odpowiada. To pomoże zachęcić go do jedzenia ,jeśli jednym z objawów jest brak apetytu.
* W zdrowym ciele.
W miarę możliwości należy tez zadbać o aktywność fizyczna seniora. Ćwiczenia pomogą przeciwdziałać utracie masy mięśniowo-szkieletowej i postępującemu pogarszaniu die kondycji. Najlepiej byłoby, przynajmniej czasem były to ćwiczenia na świeżym powietrzu , bo pobyt na dworze pozwoli zmienić seniorowi otoczenie i poznać nowe miejsca , jak również spotkać innych ludzi , czasem nawet poznać kogoś nowego. Do aktywności fizycznych , które można zaproponować seniorowi należą spacer, tak chi czy joga. Warto tez odwołać się do jego życiowych doświadczeń i ulubionych sportów. Jeśli s młodszym wieku chętnie pływał, być może uda się znaleść dla niego odpowiednie zajęcia na basenie. Doskonale może tez okazać się uczestnictwo w specjalnych zajęciach aerobiku dla osób starszych lub nordic walking organizowany dla seniorów.
* Utrzymać kontakt.
Senior ćwiczyć powinien także umysł na różne sposoby: poprzez rozmowy, czytanie ( o ile może a jeśli ma problemy ze wzrokiem poprzez słuchanie radia , podkastów , E-boków itd. ), gry planszowe , rozwiązywanie krzyżówek czy łamigłówek , takich jak Sudoku. Doskonałym sposobem aktywacji intelektualnej jest uczestnictwo seniora w specjalnych zajęciach dla osób starszych. To mogą być kluby dyskusyjne, książkowe, organizujące wspólne wyjścia do kina czy teatru. Pozwalają one nie tylko ciekawie spędzić czas, sprzyjając aktywizacji na różnych płaszczyznach ale i utrzymać kontakt z innymi osobami.
* Dlaczego seniorzy są narażeni na odwodnienie ?
Woda to podstawowy składnik ludzkiego organizmu – stanowi 70% całej masy ciała. Jest ona nie tylko budulcem , ale również istotnym czynnikiem regulującym procesy metaboliczne i umożliwiającym przyswajanie substancji odżywczych. Prawidłowe nawodnienie organizmu jest szczególnie ważne w przypadku osób starszych . Jednocześnie , to właściwie seniorzy są bardziej narażeni na negatywne skutki odwodnienia.
Odwodnienie to stan w którym zawartość wody w organizmie spada do tak niskiego poziomu, ze nie jest on w stanie prawidłowo funkcjonować.
Utrzymujące się dłużej odwodnienie stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia i kozę prowadzić do śmierci. Seniorzy są szczególnie narażeni na ryzyko odwodnienia , co może wynikać z licznych dolegliwości charakterystycznych dla zaawansowanego wieku. Problemem są między innymi:
– nieprawidłowości w działaniu nerwów obwodowych odpowiedzialnych za odczuwanie pragnienia
-choroby objawiające się biegunka czy wymiotami
– problem w przełyku np. w przebiegu choroby Parkinsona
– zaburzenia nastroju np. towarzyszące starczej depresji
– nieprawidłowa termoregulacja organizmu
– choroby nerek, cukrzyca
– nietrzymanie moczu : osoby starsze świadomie ograniczają spożycie płynów , by uniknąć przykrych zapachów
– otyłość
Dlatego tak ważne jest, by opiekun osoby starszej kontrolować stan nawodnienia podopiecznego.
* Jak zapobiegać odwodnieniu osoby starsze ?
Aby zapobiegać odwodnieniu organizmu , trzeba przede wszystkim dostarczać mu odpowiedniej ilość płynów. Dokładna dawka zależy od masy ciała osoby starszej , płci i stopnia aktywności fizycznej . Powszechnie przyjmuje się , ze dla mężczyzn powinna ona wynosić około 2,5 litra dziennie a dla kobiet około 2 litrów. Najlepszym wyborem dla seniora jest czysta woda. Jednak nawodnienie organizmu można zapewnić serwując seniorowi również naturalne soki lub słaba herbatę. Unikać należy słodkich napojów , kawy oraz alkoholu , gdyż maja one działanie moczopędne i przyczyniają się do odwodnienia organizmu. Niezależnie od rodzaju , płynny powinny być spożywane często , ale w niewielkich ilościach , by zapewnić nawodnienie przez cała dobę. Płyny zawarte w warzywach , owocach, czy zupach również liczą się do bilansu wodnego, dlatego jeśli dieta seniora jest w nie bogata , można zmniejszyć podaż wypisanej dziennie wody. Spożycie płynów należy z kolei zwiększyć np. w czasie upałów lub aktywności fizycznej seniora.
* Czym jest udar mózgu ?
Udarem mózgu nazywa się nagle i trwające nie dłużej niż 24 godziny zaburzenie czynności całego mózgu lub wyłącznie jego określonego obszaru. W pierwszym przypadku mówimy o udarze uogólnionym a w drugim zaś o udarze ogniskowym. Przyczyna udaru może być krwawienie z naczynia tętniczego w mózgu ( udar krwotoczny) , bądź zatrzymanie dopływu krwi do mózgu ( udar niedokrwienny ) a drugi z tych scenariuszy występuje w ponad 80% przypadków. Częstym zjawiskiem jest również mini udar, czyli krótkotrwały stan niedokrwienny, którego objawy ustępują w ciągu doby. Jego wystąpienie w 20% przypadków poprzedza wystąpienie udaru niedokrwiennego, dlatego nie należy go ignorować. Udar może się przytrafić każdemu niezależnie od wieku- w tym również dzieciom- niemniej jednak najbardziej narażone na jej wystąpienie są osoby powyżej 65 roku życia. Co bardzo ważne w przeważającej większości przypadków udar kończy się znacznym pogorszeniem stanu zdrowia pacjenta, niepełnosprawnością lub śmiercią. Bardziej śmiercionośny i jednocześnie trudniejszy w leczeniu jest udar krwotoczny. Bardzo mało osób przeżywa udar bez widocznych konsekwencji zdrowotnych.
* Jak rozpoznać udar u starszej osoby ?
Jednym z najważniejszych zadań opiekuna jest monitorowanie stanu zdrowia swojego podopiecznego. Z wiekiem rośnie u niego ryzyko wystąpienia rożnego rodzaju dolegliwości i problemów , dlatego tak ważna jest znajomość specyficznych objaw , bo dzięki ich wczesnemu rozpoznaniu można szybciej i skuteczniej udzielić podopiecznemu niezbędnej pomocy.
* Jakie są najważniejsze objawy udaru?
Każdy z rodzajów udaru – niedokrwienny, krwotoczny czy mini udar – dają bardzo podobne symptomy.
Są to zazwyczaj:
• nagle osłabienie, zawroty głowy, nudności, wymioty
• zaburzenia widzenia: podwójne widzenie, utrata wzroku w jednym oku
• zaburzenia mowy: całkowita lub częściowa , niezrozumiała mowa ( bełkotanie) , towarzyszące temu trudności w zrozumieniu mowy innych osób
•nagle wykrzywianie twarzy pacjenta , opadanie jednego z kącika ust
• poczucie dezorientacji
• bardzo silny , nagły ból głowy , to jeden z pierwszych objawów nadchodzącego udaru.
* Czynniki ryzyka udaru.
Jak wspomnieliśmy najczęściej występującym rodzajem jest udar niedokrwienny , do którego dochodzi w wyniku zablokowania dopływu krwi do mózgu. Jest to jedna z konsekwencji zakrzepu krwi lub miażdżycy , czyli stan w którym naczynia krwionośne zwężają się . W przypadku udaru krwotocznego główna przyczyna jest nadciśnienie tętnicze – odpowiada ono za 2 na 3 przypadku udarów. Poza tym istotnymi czynnikami ryzyka udaru mózgu to:
• cukrzyca
• choroby serca
• choroby naczyń krwionośnych
•nadwaga i otyłość
• zaburzenia gospodarki lipidowej
• nadużywanie alkoholu
• palenie tytoniu
• stosowanie niektórych leków oraz substancji psychoaktywnych
Im więcej obecnych czynników ryzyka , tym większe niebezpieczeństwo wystąpienia udaru u osoby starszej . Dlatego poza pilnym monitorowaniem stanu zdrowia podopiecznego , opiekun seniora powinien dbać o wyeliminowanie zagrożenia , np. poprzez wprowadzenie odpowiedniej diety oraz aktywności fizycznej.
* Jak działać w przypadku udaru?
Nawet bardzo zdrowy tryb życia nie jest w stanie całkowicie wyeliminować ryzyka wystąpienie udaru. Dlatego opiekunka seniora powinna być gotowa do podjęcia odpowiednich kroków w przypadku rozpoznania u seniora wymienionych wyżej objawów. Co należy zrobić? Przede wszystkim niezwłocznie wezwać pogotowie ratunkowe. Do czasu jego przybycia należy ułożyć podopiecznego w wygodnej pozycji i nie podawać żadnych płynów ani jedzenia- może to grozić zadławieniem. Jeśli poszkodowany traci przytomność, należy od razu ułożyć go w pozycji bocznej ustalonej . Resuscytację prowadzi się do momentu przywrócenia krążenia lub przybycia pomocy.
* Cukrzyca .
Cukrzyca to choroba bardzo powszechnie występująca i stanowiąca poważne zagrożenie dla zdrowia i życia cierpiących na nią osób. W tej grupie jest sporo seniorów. Istotna role w terapii cukrzycy odgrywa żywienie – diabetycy musza ścisłe przestrzegać zasad diety. Cukrzyca występuje w dwóch wariantach:
• TYP I – nazywana cukrzyca insulinozalezna . Spowodowana jest nieprawidłowym działaniem trzustki i brakiem zasad diety
• TYP kl – czyli cukrzyca insulinoniezależna . W rym przypadku insulina działa nieprawidłowo , choć jest wytwarzana przez trzustkę.
Insulina to hormon odpowiedzialny za matabolizowanie węglowodanów. Jej brak lub nieprawidłowe działanie prowadzi do stanu hiperglikemii , czyli podwyższonego poziomu cukru we krwi. Utrzymująca się przez dłuższy czas hiperglikemia niesie ze doba bardzo poważne konsekwencje- może prowadzić m.in. do uszkodzenia organów wewnętrznych , śpiączki cukrowej a nawet śmierci. Cukrzyca Typu II jest u seniorow diagnozowana najczęściej i dotyczy aż 85% wszystkich diabetyków w zaawansowanym wieku. Niezależnie od tupu cukrzycy , jednym z warunków zapobiegania jej skutkom jest stosowanie odpowiedniej diety.
* Czego unikać w diecie u diabetyka ?
Jak wspomnieliśmy , cukrzyca to choroba wywołująca zaburzenia metabolizmu węglowodanów , przede wszystkim cukrów. Dlatego z diety osoby cierpiącej na cukrzyce powinno się wykreślić produkty , które zawierają duża ich ilość . Są to między innymi:
– słodycze i słodzone napoje
-cukier i miód
-chleb pszenny i wyroby cukiernicze
-owoce: takie jak arbuz czy banan
– owoce z puszki i owoce kandyzowane
– kasza jaglana , kukurydziana, ryż biały, płatki śniadaniowe
– niektóre gotowane warzywa no. ziemniaki, bob
– tłuste mięso wieprzowe, wołowe i czerwone mięsa
Należy również zrezygnować z podawania posiłków o wysokim indeksie glikemicznym , takich jak fast foody , gotowe Dania i inne produkty wysokoprzetworzone. Należy postawić na żywność przygotowywana w domu.
* Co można podawać starszym diabetykom ?
Choć lista rzeczy niewskazanych w duecie osób cierpiących na cukrzyce jest dość długa , to istnieje wiele produktów , którymi można ke zrekompensować. Są to między innymi:
– naturalny niesłodzony nabiał : jogurty , kefiry , sery
-warzywa: kalafior, cukinia, brokuły, ogórki, kapusta, marchew, papryka, kukurydza, groch, fasola
– pełnoziarniste produkty zbożowe: np. chleb żytni , makaron z pełnego ziarna , ryż brązowy , kasza gryczana, płatki owsiane
– chude mięso: przede wszystkim drób, ale również odtłuszczona wołowina , dziczyzna
* Przygotowanie i podawanie posiłków.
Dieta dla osób cierpiących na cukrzyce bazuje na eliminowaniu nadmiaru węglowodanów ale również utrzymywaniu poziomu glukozy we krwi na względnie stałym poziomie. Dlatego należy unikać posiłków o wysokim indeksie glikemicznym, po spożyciu których dochodzi gwałtownego skoku glukozy i nadmiernego produkowania insuliny przez trzustkę . Na indeks glikemiczny posiłków wpływa nie tylko charakterystyka produktów użytych do ich przygotowania , ale również sam sposób ich przygotowania. Odradza się przede wszystkim podawania dań smażonych, zamiast tego posiłki powinny być gotowane ( najlepiej na parze ). Dla utrzymania poziomu cukru we krwi na stałym poziomie ważne jest również regularne podawanie posiłków w krótkich odstępach czasu. Zamiast serwować osobie starszej trzy posiłki co 5-6 godzin , zaleca się rozbicie jedzenia na co najmniej 5 mniejszych porcji , podawanych co około 3 godziny.
* Opieka nad seniorem z reumatyzmem.
Ból albo obrzęk stawów to dolegliwości , które szczególnie często dotyka osoby starsze. Potocznie nazywana jest reumatyzmem , choć tak naprawdę obejmuje wiele różnych schorzeń związanych z aparatem ruchu. Osoba starsza cierpiąca na reumatyzm ma trudności w poruszaniem się i wykonywaniem prostych czynności. Co warto wiedzieć o reumatyzmie seniorów ?
* Co to jest reumatyzm?
Reumatyzm to potoczne określenie na ponad 200 różnych schorzeń , których główna przyczyną są występujące zmiany w obrębie tkanki łącznej.
Wśród najczęściej występujących chorób reumatycznych znajdują się choroby o charakterze zapalnym takie jak:
– Reumatoidalne zapalenie stawów ( gościec ): przewlekła choroba o podłożu autoimmunologicznym , w której komórki układu odpornościowego błędnie identyfikują jako obce niektóre komórki własnego organizmu i rozpoczynają procesy prowadzące do ich niszczenia.
Choroba ta zwykle dotyczy dłoni , przebiega symetrycznie , obejmuje obie dłonie powodując ból i obrzęk a także wykrzywianie palców.
– Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa : przewlekła choroba reumatyczna , która występuje częściej u mężczyzn. Postępującemu zmiany w całym kręgosłupie powodują, że sylwetka seniora jest coraz bardziej pochylona do przodu i usztywniona
.
– Choroba zwyrodnieniowa stawów: schorzenie dotyczy zwykle stawów kończyn oraz kręgosłupa w których dochodzi do zaburzenia struktury chrząstki stawowej . W efekcie zmniejsza się zakres ruchów możliwych do wykonania. Główna przyczyną u seniorów jest przeciążanie aparatu stawowego we wcześniejszych latach . Dolegliwości mogą występować także u osób młodszych , których stawy narażone są na przeciążenia np. u osób z nadwagą , wykonujących ciężkie prace fizyczne przebywających długo w niskich temperaturach .
Typowymi objawami chorób reumatycznych są nawracające bóle stawów i mięśni a także wiążące się z nim zniekształcenia w obrębie tkanki łącznej stawów. Wraz z upływem czasu dochodzi do zaburzenia funkcjonowania całego aparatu ruchu. Zapalnym chorobom reumatycznym towarzyszą inne dolegliwości do których zalicza się poczucie słabości , gorączkę , utratę masy ciała.
* Przyczyny reumatyzmu:
Nie ma jednej przyczyny wystąpienia dolegliwości reumatycznych. Może to być zarówno podłoże genetyczne, naturalne starzenie się organizmu , choroba nowotworowa , jak i współistniejące zaburzenia autoimmunologiczne. Układ odpornościowy doprowadza wtedy do uszkodzenia tkanek własnych organizmu , chroniąc się w ten sposób przed zagrożeniem , którego nie jest w stanie zidentyfikować. Specjaliści wymieniają też wiele innych czynników , które sprzyjają pojawieniu się reumatyzmu:
– nadmierne obciążenia stawów – np. u osób , które przez lata ciężko pracowały fizycznie , wyczynowo lub intensywnie uprawiały sport lub cierpią na otyłość
– przebywanie w otoczeniu o dużej wilgoci
– częste przemarzanie organizmu
– zaniedbywanie chorób zapalnych np. anginy
– nieodpowiedni sposób odżywiania się
– kontakt z tymi samymi alergenami , które wywołują katar sienny lub astmę
* Jak rozpoznać reumatyzm u seniora ?
Opiekunka seniora powinna obserwować swojego podopiecznego , by móc wcześnie zauważyć wszelkie symptomy zaczynających się chorób. Umożliwi to szybkie postawienie diagnozy i wdrożenie leczenia. W przypadku reumatyzmu zaniepokoić powinny nas bóle mięśni , kłopoty z wykonywaniem podstawowych czynności , jak przemieszczanie się oraz pojawiające się bóle stawów. Początkowo mogą to być lekkie bóle nasilające się podczas wysiłku fizycznego. Warto wtedy zwrócić uwagę czy skóra w obrębie bolącego stawu nie zaczerwieniła się i nie doszło do obrzęku i opuchlizny. Oznaczałoby to postępujący stan zapalny w stawie.
Objawom rozwijającego się reumatyzmu może towarzyszyć też utrata apetytu , zmniejszenie masy ciała, kłopoty z zasypianiem i przesypianiem nocy, podwyższona temperatura ciała ( stan podgorączkowy ).
W późniejszych etapach choroby mogą pojawić się już bardziej widoczne objawy:
– przewlekłe bóle stawów
– strzykanie w stawach
– zniekształcenia w stawach
– sztywność stawów, która ogranicza ich ruchomość
– bóle w okolicy kręgosłupa i kości biodrowej
– przykurcze palców dłoni
– zanikanie mięśni
– deformacja kończyn
* Jak opiekować się osobą starszą , która choruje na reumatyzm?
Reumatyzm jest niestety choroba nieuleczalną . Postęp medycyny i ortopedii pozwala jednak na znaczne podniesienie komfortu życia osób starszych. Jeśli nasz podopieczny cierpi na dolegliwości reumatyczne możemy dzieki lekom i odpowiedniej opiece zmniejszyć dolegliwości bólowe i poprawić jego sprawność fizyczną.By tak się stało w codziennej opiece nad seniorem z reumatyzmem warto stosować się do poniższych wskazówek :
• Pamiętaj o lekach.
Senior u którego zdiagnozowano chorobę reumatyczną przyjmuje leki. Najczęściej są to leki sterydowe czy miejscowe preparaty o działaniu przeciwzapalnym i przeciwbólowym . Mają one zminimalizować zwyrodnienia , przynieść osobie starszej ulgę w bólu i sprawdzić postępowanie schorzenia.
Do zadań opiekunki należy zwrócenie uwagi czy senior przyjmuje leki zgodnie z zaleceniami lekarza. Jeśli objawy będą się nasilać warto zachęcić seniora do konsultacji z lekarzem , który zdecyduje się na zwiększenie dawki lub przepisze inne leki.
• Odpowiednie ubranie.
Opieka nad seniorem z reumatyzmem to też dbanie o to, by był ciepło ubrany , zwłaszcza jesienią i zimą. Przed wychłodzeniem dobrze chronią ubrania wełniane. Dzięki pochłanianiu wilgoci zapobiegają także przegrzaniu organizmu. Dużo zalet ma też pościel z naturalnej wełny. Zawarta w niej lanolina działa przeciwzapalnie i łagodzi bóle. Jej włókna pobudzają także krążenie krwi a przez to rozgrzewają organizm.
• Dieta u seniora z reumatyzmem.
W leczeniu reumatyzmu , ale tez w jego codziennej profilaktyce bardzo ważna jest dieta. Podopiecznych trudno czasem namówić do zmiany nawyków żywieniowych, ale warto do tego zachęcać . Nawet niewielkie modyfikacje mogą wpłynąć pozytywnie na zdrowie i ograniczyć uciążliwe objawy chorobowe. Senior cierpiący na reumatyzm powinien spożywać produkty bogate w składniki, które wpływają odżywczo na mięśnie i tkankę łączna. Są to przede wszystkim witaminy A,D,E i C a także kwasy tłuszczowe omega -3 wpływające na elastyczność stawów oraz cynk.
Na talerzu osoby starszej powinny znaleśc się :
-warzywa: marchew, pietruszka, buraki, dynia, brokuły , seler, warzywa strączkowe, szpinak,
– owoce: awokado, czarna porzeczka, żurawina
– produkty bogate w kwasy omega -3: ryby morskie, tuńczyk, makrela, łosoś , dorsz, morszczuk, sardynki, olej lniany , olej rzepakowy, oliwa z oliwek , orzechy włoskie
– ważnym składnikiem diety powinien być kolagen. Występuje on w produktach z żelatyna , czyli np. w galaretkach z kurzych łapek czy nóżek wieprzowych.
– właściwości hamujące rozwój stanów zapalnych mają cebula i czosnek
– zaleca się stosowanie takich przypraw jak : imbir, kurkuma, goździki , anyż
Wykluczyć natomiast z diety powinno się następujące produkty:
-używki , mocna herbata i kawa
-pszenne pieczywo
– makarony
-nadmiar soli
-olej słonecznikowy
-smalec wieprzowy
-tłuste mięso
-ryż
-margaryny
-produkty wysoko przetworzone
Dbając o posiłki dla seniora cierpiącego na reumatyzm , opiekunka powinna też zwracać uwagę na ilość spożywanych przez podopiecznego kalorii , aby nie doprowadzać do nadwagi. Nadwaga i otyłość znacznie obciąża strony i może pogłębiać chorobę.
* Aktywność fizyczna dla seniora z reumatyzmem.
Senior cierpiący na bóle mięśni i stawów nie powinien całkowicie rezygnować z z ruchu . Warto jednak skonsultować się z lekarzem , jakie aktywności będą odpowiednie dla naszego podopiecznego. W miarę możliwości należy zachęcać go, by sam wykonywał niektóre czynności higieniczne , samodzielnie się ubierał albo pomagał w domowych pracach. Jeżeli senior jest w stanie samodzielnie poruszać się , korzystajmy z tej możliwości i zabierajmy go na spacery. Krótkie, powolne przechadzki nie obciąża zbytnio organizmu a pobudza krążenie , zwiększa ruchomość i mobilność. Spytajmy również fizjoteraupeute o specjalne ćwiczenia dla osób z reumatyzmem i zadbajmy by senior je wykonywał.
* Reumatyzm u seniora – łagodzenie bólu.
W sytuacji , gdy osoba starsza uskarża się na silne bóle można spróbować kilku domowych sposobów na ich łagodzenie:
– ciepła rozgrzewająca kąpiel : pomocna będzie w sytuacji , gdy stawy narażone były na działanie niskich temperatur lub przebywanie na silnym wietrze. Ciepło sprzyja rozszerzaniu naczyń krwionośnych . Poprawia to ukrwienie tkanek , rozluźnia mięśnie i łagodzi ból. Ciepło zwiększa również elastyczność włókien kolagenowych , zapobiegając sztywności ścięgien. Do wody można dodać olejki eteryczne, kamfore, które swoim działaniem wzmacnia efekt terapeutyczny. Woda w wannie powinna mieć maksymalnie 38 stopni C. Nie wolno natomiast stosować ciepła w przypadku ostrych stanie zapalnych, bo może to jeszcze bardziej nasilić dolegliwości.
– masaż : rozluźnia mięśnie zmniejszając ich sztywność i poprawia miejscowe krążenie krwi. Delikatne rozcieranie stawów i ich ugniatanie może przynieść szybka ulgę
– okłady z liści kapusty: sposób znany od wielu pokoleń , pozwala zmniejszyć stan zapalny. Liście kapusty można zastąpić preparatami rozgrzewającymi z apteki. Często zawierają one rozgrzewający olejek kamforowy.
Wszystkie te sposoby nie zastąpią terapii farmakologicznej. Jeśli bóle u naszego podopiecznego się nasilą lub występują częściej , konieczna będzie konsultacja lekarska.
Chociaż reumatyzmu nie da się całkowicie wyleczyć , właściwa opieka nad seniorem z reumatyzmem może znacząco ograniczyć negatywne objawy choroby a tym samym poprawić codzienny komfort i jakość jej życia.
* Czym jest stwardnienie rozsiane u osób starszych ?
Codzienność ludzi chorych na stwardnienie rozsiane nie zawsze jest jasna dla zdrowego człowieka. Na przebieg choroby składa się wiele objawów fizycznych i psychicznych. Dlatego warto dowiedzieć się jak wygląda opieka nad podopiecznym z taka przypadlościa .
Stwardnienie rozsiane należy do grupy chorób autoimmulogicznych , czyli takich , które są wynikiem błedów układu odpornościowego . Mówiąc inaczej, przeciwciała , które mają zadanie bronić organizm przed drobnoustrojami ( bakterie , wirusy) w wyniku nieznanego błędu zaczynają atakować jego własne komórki. W stwardnieniu rozsianym atakowane są włókna nerwowe, które uczestniczą w procesie przenoszenia bodźców. Stąd najczęstsze objawy choroby to problemy z poruszaniem się o własnych siłach.
Stwardnienie rozsiane jest chorobą postępująca i nieuleczalną, dotyczy zarówno ludzi młodych , jak i starszych i częściej występuje u kobiet. Co ciekawe, w młodym wieku choroba ta może mieć dużo cięższy przebieg niż po pięćdziesiątym roku życia . Wbrew powszechnej opinii stwardnienie rozsiane nie mysi od razu oznaczać niepełnosprawności. Aktualnie stosowana terapia sterydami daje dość dobre rezultaty i pozwala spowolnić przebieg choroby. Dzięki temu chorzy mogą dłużej pozostawać samodzielni i aktywni.
* Jakie są objawy stwardnienia rozsianego u osób starszych ?
W wieku geriatrycznym choroba ma już dużo wolniejszy i słabszy przebieg niż u ludzi młodych . Jej najważniejszą cechą są tak zwane rzuty choroby. Są to ataki choroby, pomiędzy którymi następuje czas spokoju , a nawet cofnięcie objawów. W medycynie odstępy między rzutami choroby określa się czasem reemisji , w którym pacjent w większym stopniu może wracać do całkowitej sprawności.
Najważniejsze objawy stwardnienia rozsianego podczas rzutów choroby to:
– pogorszenie widzenia lub ślepota ( zwykle odwracalna po ustąpieniu rzutu choroby)
-upośledzenie mięśni i związane z tym problemy z poruszaniem się o własnych siłach
-problemy z mówieniem i pisaniem
– trudność z kontrolowaniem zwieraczy
– nasilające się stany depresyjne będące wynikiem postępowania choroby
Niezwykle trudne dla chorego jest to, że nie można przewidzieć kolejnego rzutu choroby i ciężko jest zaakceptować taką niepewność. Wiadomo jednak, że przyczynami ataku choroby mogą być m.in. Infekcje bakteryjne lub wirusowe oraz długotrwała ekspozycja na stres. Należy także pamiętać , że każdy atak choroby pozostawia po sobie nieodwracalne uszkodzenia neurologiczne. Nagromadzenie się tych uszkodzeń może w dłuższej perspektywie czasu doprowadzić do pełnej niepełnosprawności chorego.
* Jak wygląda opieka nad osobą starszą chorą na stwardnienie rozsiane?
Opieka osoby chorej na stwardnienie rozsiane może polegać głównie na wsparciu jej podczas trudnych rzutów chorobowych . Duże znaczenie ma również profilaktyka polegająca na ochronie chorego przed infekcjami oraz stresem , które mogą wyzwolić nawrót choroby.
* Na co należy uważać ?
Należy minimalizować ryzyko wystąpienia infekcji bakteryjnych lub wirusowych , w tym szczególnie sezonowych przeziębień czy infekcji gardła. Pacjentom zaleca się także unikanie wysokich temperatur , w tym solarium lub opalania.
Rzuty choroby to dla chorego często czas częściowej lub pełnej niepełnosprawności. Właśnie wtedy nieoceniona staje się pomoc w codziennych czynnościach jak np. ubieranie, kąpiel , jedzenie czy chodzenie.
Dzięki podjęciu rehabilitacji chory ma możliwość częściowego odzyskania sprawności ruchowej . Warto więc namawiać i aktywować naszego podopiecznego do podjęcia takiej firmy terapii.
Oczywiście w przypadku wystąpienia niepełnosprawności podopiecznego warto pomyśleć o dostosowaniu mieszkania do jego potrzeb w celu zwiększenia mobilności chorego. Do tej pory nie pracowano żadnej diety dla osób chorych na stwardnienie rozsiane. Istnieją jednak zalecenia dotyczące uzupełniania niedoborów będących wynikiem leczenia sterydami . Są to m.in. spożywanie produktów mlecznych oraz witaminy D3 , hamujące powstawanie osteoporozy.
Często pojawia się depresja , więc warto okazywać podopiecznemu dużo empatii oraz zrozumienia.
* Leczenie stwardnienia rozsianego.
Mechanizm choroby nie jest jeszcze w pełni poznany, a uszkodzenia neurologiczne po kolejnych rzutach choroby pozostają nieodwracalne. Nie oznacza to , że nie możemy nic zrobić. Stwardnienie rozsiane u osób starszych leczy się za pomocą sterydów . W połączeniu z rehabilitacja i profesjonalną opieką można zmniejszyć częstotliwość występowania rzutów choroby i tym samym jak najdłużej utrzymać chorego w dobrej formie.
* Alzheimer- co to takiego?
Choroba Alzheimera jest postępującym zaburzeniem neurologicznym , które powoduje astrofie mózgu i obumieranie komórek mózgowych. Choroba ta jest najczęstsza przyczyną demencji , czyli stałego i postępującego pogorszenia zdolności myślenia, które wpływa na zdolność osoby do samodzielnego pogorszenia zdolności myślenia , zachowania i kompetencji społecznych , które wpływa na zdolność osoby do samodzielnego funkcjonowania .
* Alzheimer- przyczyny
Dokładna przyczyna choroby Alzheimera nie jest jeszcze w pełni zrozumiała, chodź uważa się, że istnieje kilka czynników zwiększających ryzyko rozwoju tego schorzenia. Oto one:
-podeszły wiek
– nadużywanie alkoholu i substancji psychoaktywnych
– przypadki występowania choroby w rodzinie
– nieleczona depresja
– choroby związane z układem krążenia
– niewystarczająca aktywność umysłowa
– przebyty zawał lub udar mózgu
* Alzheimer – leczenie
Na chwile obecną nie istnieje lekarstwo na chorobę Alzheimera, jednakże dostępne są leki , które mogą pomóc w złagodzeniu niektórych objawów. Osoby z choroba Alzheimera mogą również korzystać z różnych innych form wsparcia, których celem jest pomoc w prowadzeniu najbardziej niezależnego życia , takich jak wprowadzenie zmian w otoczeniu domowym , aby łatwiej było poruszać się i pamiętać o codziennych zadaniach , zatrudnienie specjalisty , który pomoże mu w wykonywaniu codziennych obowiązków – opiekuna dla osób starszych- a także leczenie psychologiczne , takie jak terapia stymulacji poznawczej , aby wspomóc pamięć , umiejetność rozwiązywania problemów i zdolności językowe.
* Alzheimer- pierwsze objawy
Opiekunka osób starszych spędza z seniorem najwięcej czasu, dlatego ona może pomóc we wczesnym zdiagnozowaniu choroby, a więc zwiększyć szanse zatrzymania jej postępowania.
W związku z tym opiekunka powinna być czujna i powinna powiadomić rodzinę, gdy podopieczny zacznie:
– zapominać i ostatnich wydarzeniach i rozmowach
– umieszczać przedmioty w niewłaściwych miejscach
– zapominać nazw miejsc i przedmiotów
-mieć problemy z doborem odpowiedniego słowa
– zadawać pytania w sposób powtarzalny
– gorzej oceniać sytuację lub trudniej podejmuje decyzje
* Alzheimer – późniejsze objawy
Spośród najczęstszych objawów Alzheimera w późniejszym stadium możemy wyróżnić :
– częste poczucie zagubienia i dezorientacji
– trudności w rozpoznawaniu znajomych ludzi i miejsc
-trudności w wykonywaniu codziennych obowiązków
– obsesyjne, powtarzalne lub impulsywne zachowania
– urojenia lub uczucie paranoi
– podejrzliwości wobec opiekunów lub członków rodziny
– problemy z mowa – afazja
– częste wahania nastroju, depresja, uczucie coraz większego niepokoju , frustracji lub pobudzenia
– trudności w wykonywaniu zadań przestrzennych, takich jak ocena odległości
– widzenie lub słyszenie rzeczy , których nie widzą i nie słyszą inni ludzie – halucynacje
* Opieka nad chorym na Alzheimera .
Opiekując się chorym na Alzheimera , warto stosować się do kilku zasad zalecanych przez lekarzy geriatrii. Oto najważniejsze z nich:
1. Stwórz harmonogram dnia.
Jasny i niezmienny harmonogram dnia sprawia, że chorzy na Alzheimera czują się bezpieczniej , co zmniejsza ich niepokój i dezorientacje. Dlatego należy trzymać się takiego planu , ponieważ niewielkie zmiany mogą stanowić poważne źródło stresu dla podopiecznego.
2. Rozmawiaj.
Rozmowa pozwala nie tylko śledzić proces postępowania choroby , ale także wspiera zahamowanie jej objawów , ponieważ stanowi wysiłek dla mózgu.
3. Organizuj rozwijające aktywności.
Poza rozmową powinno die także namawiać podopiecznego do wykonywania innych , rozwijających aktywności, takich jak: gry planszowe, puzzle, słuchanie audiobooków , czytanie a także zajęcia artystyczne.
4. Staraj się zachować dystans.
Opieka nad osoba dotkniętą choroba Alzheimera nie jest łatwa. Trzeba się liczyć z tym, że podopieczny nie będzie pamiętał opiekunki , będzie nieuprzejmy a nawet agresywny. Dlatego trzeba zachować zdrowy dystans do tego co mówi i robi oraz starać się nie brać słów i czynów podopiecznego za bardzo do siebie.
* Opieka nad seniorem jesienią.
Jesień zadomowiła się już na dobre- z drzew spadają liście , a dni stają się coraz krótsze i chłodniejsze. Okres jesienny to czas , w którym łatwiej złapać infekcję. Nasz układ odpornościowy jest słabszy. Szczególnie osoby starsze powinny zadbać w tym okresie o swoje zdrowie. Nie tylko fizyczne, ale także i psychiczne , gdyż szarość za oknem sprzyja pogorszeniu się nastroju. Na szczęście istnieją sprawdzone sposoby , jak poradzić sobie z jesienną chandra i zadbać o zdrowie osób w podeszłym wieku.
* Praca w opiece w okresie jesiennym.
Sezon jesienny to doskonały czas, aby podjąć pracę w opiece w Niemczech. Wyjeżdżając w październiku czy listopadzie mamy możliwość zarobienia na świąteczne prezenty i noworoczne wydatki. Spędzając chłodniejsze miesiące na szteli , zaoszczędzimy również na rachunkach . To duży atut, szczególnie w tym roku , gdy z każdej strony słyszymy o horrendalnie wysokich cenach za prąd.
Jesień to pora roku , która w porównaniu do lata znacznie ułatwia opiekę nad osobami starszymi. Ze względu na optymalna temperaturę , obowiązki domowe nie są tak uciążliwe , jak podczas upałów, a seniorom jest łatwiej funkcjonować. Krótsze wieczory sprzyjają krótszemu planowi dnia. Praca jesienią ma więc wiele plusów. Aby zlecenie o tej porze roku było przyjemne , należy jednak przestrzegać kilku podstawowych zasad:
1. Dbaj o zdrowa dietę.
Dieta jesienią powinna być bardziej treściwa i kaloryczna niż latem. Gdy temperatura za oknem spada, nasz organizm domaga się rozgrzewających potraw i składników odżywczych . Należy zadbać o to, aby dieta seniora uwzględniała warzywa i owoce , które zapewnia niezbędne witaminy. Jesień to okres , kiedy w kuchni powinny królować kremy i zupki. Jeśli senior ma problem z gryzieniem, płynny posiłek tym bardziej będzie dla niego odpowiedni.
2. Nawadniaj organizm.
Choć upały ustały , należy pamiętać o nawodnieniu organizmu. Osoby starsze często nie odczuwają pragnienia, a wręcz zdarza się , że wzbraniają się przed piciem. Niezależnie od tego , czy ktoś ma problem z pragnieniem czy nie, powinien przyjmować 30 ml na każdy kilogram masy ciała , a więc osoba ważąca 60 kg powinna wypijać minimum 1,8 l w ciągu dnia. Jesienią warto namawiać seniorów do sięgania po rozgrzewające napoje, szczególnie po powrocie ze spaceru. Pomaga to w utrzymaniu optymalnej temperatury ciała.
3. Dopasuj odpowiedni ubiór.
Szczególnie na początku jesieni , gdy poranki i wieczory są chłodne , a dni słoneczne, mamy problem z wyborem stroju. Osoby starsze odczuwają chłód mocniej niż osoby młode i zdrowe. Nie oznacza to jednak, że zawsze powinny być ubrane w gruby golf. Zbyt ciepły strój może prowadzić do przegrzania. Najbardziej odpowiedni będzie ubiór „ na cebulkę „. Narzucenie kilku warstw pozwala na dostosowanie ubioru do warunków atmosferycznych. W każdym momencie senior będzie mógł z siebie coś zdjąć , a co ważne o tej porze roku.
Przed wyjściem na spacer należy pamietać o parasolce i kurtce przeciwdeszczowej. Przydatnymi jesiennymi akcesoriami są: czapka, szalik i rękawiczki , które ochronią podopiecznego przed wiatrem. Ważne jest też odpowiednio dobrane obuwie. Stopy, dłonie i głowa najszybciej się wychładzają. Jeżeli podopieczny porusza się na wózku inwalidzkim , otulmy go kocem.
Należy również zwrócić uwagę na strój domowy. W pogodne dni zbędny okazać się może sweter , gdyż podopiecznemu może być zbyt ciepło . Zadbajmy o to , aby w pobliżu zawsze znajdował się koc, którym może die okryć.
4. Nie rezygnuj z aktywności fizycznych.
Jesień wcale nie oznacza rezygnacji z aktywności fizycznej. Wręcz przeciwnie, w tym okresie jest ona bardzo istotna. Aktywność fizyczna sprawia, że organizm produkuje endorfiny, które pozytywnie działają na samopoczucie. To ważne , aby aktywować seniora, na tyle na ile jego stan zdrowia na to pozwala. Spędzanie całego dnia w fotelu, może powodować depresje.
Jesienią warto zachęcać seniora do krótkich spacerów. Jeżeli podopieczny nie jest fanem wyjść z domu, zachęćmy go wizją zobaczenia malowniczego krajobrazu. Jesień to w końcu najbardziej kolorowa pora roku!
Jeżeli podopieczny jest mobilny, można zachęcić go do uprawiania nordic- walking. Spacer z kijkami jest dużo bardziej efektywny od tradycyjnego. Sport ten zwiększa ruchomość stawów , odciąża kręgosłup a także wzmacnia mięśnie całego ciała. Jeżeli stan zdrowia pozwala , senior może podjąć większy wysiłek i skorzystać z siłowni na świeżym powietrzu.
W chłodne , deszczowe dni , kiedy warunki pogodowe nie zachęcają do wyjścia na zewnątrz , można wykonać gimnastykę z seniorem w domu.
5. Zatroszcz die o zdrowie psychiczne.
Długie, jesienne wieczory, brak dostępu do słonca , ograniczona możliwość wychodzenia z domu- to wszystko sprzyja obniżeniu samopoczucia. Opiekunka musi zatroszczyć się o to , aby jesienna chandra nie zmieniła się w depresje u seniora.
Przede wszystkim , tak jak wspomnieliśmy wyżej , ważna jest odpowiednia dieta i aktywność fizyczna. Pozytywny nastrój wywołuje także czas spędzony w towarzystwie bliskich. Nie zawsze rodzina seniora ma czas, aby się nim zająć . Zbyt duża ilość obowiązków powoduje, ze syn czy córka zjawiają się z rzadkimi wizytami. Dlatego ważne jest ,aby opiekunka nie tylko wykonywała obowiązki domowe , ale także zapewniała podopiecznym towarzystwo. Wspólna gra E planszówki, rozmowy, oglądanie telewizji – wszystkie te czynności sprawiają , ze senior nie będzie odczuwał osamotnienia. Warto też zachęcić podopiecznego do nowych aktywności , odkrycia jakiegoś hobby.
Nie zapominajmy o wypoczynku. Mała ilość snu może sprawić , ze osoba starsza będzie rozdrażniona i nie w humorze. W przypadku bezsenności najlepiej skontaktować się z rodziną podopiecznego i lekarzem w celu diagnozy. Nie należy bagatelizować tego problemu.
6. Ustaw prawidłowa temperaturę .
W chłodniejszych miesiącach należy zadbać o optymalną temperaturę w pomieszczeniach . Nie oznacza to , ze należy je nagrzewać. Przeciwnie- temperatura w mieszkaniu należy od funkcji pomieszczenia. Przyjmuje się, ze w kuchni i sypialni poziom ciepła w granicach 16-18 stopni C jest wystarczający , a w łazience powinno być trochę cieplej. W przypadku opieki nad osoba starszą w doborze odpowiedniej temperatury w pomieszczeniu kluczowy jest jej stan. Dla osoby mobilnej temperatura w pokoju dziennym powinna wynosić od 20 do 23 stopni C. Zaleca się , aby 20 stopni C utrzymywać w nocy , gdyż osobom starszym zdarza się budzić i korzystać z toalety.
Nie należy przegrzewać mieszkania i podnosić temperatury powyżej 23 stopni C. Zbyt wysoka temperatura w pokoju bywa szkodliwa . Nadmierne ogrzewanie wysusza powietrze , co osłabia naszą odporność .Stajemy się bardziej narażeni na choroby gardła i infekcje górnych dróg oddechowych . Nie jest to wskazane przy schorzeniach takich jak astma czy nadciśnienie.
Oczywiście nie należy popadać w skrajność i przebywać w zimnych pomieszczeniach. To z kolei może powodować przeziębienie i wychłodzenie organizmu.
7. Odpowiednio nawilżaj skore .
Silny wiatr i mróz narażają nasza skóra na wysuszenie i podrażnienie. Ponieważ skóra seniorów bywa delikatna i wrażliwa , w okresie jesiennym należy szczególnie pamietać o balsamowaniu ciała. Ważny jest odpowiedni dobór kosmetyków. O tej porze roku warto zasugerować seniorowi aby zaopatrzył się w kremy i maści zawierajace Witaminę A i C. Doskonałym składnikiem jest retinol , który pomoże pozbyć die przebarwień. Nie zapominajmy o ochronie przeciwsłonecznej. Wbrew pozorom również jesienią powinno się chronić skore przed działaniem promieni słonecznych. Powinniśmy także pamietać o pielęgnacji ust i dłoni .Wiatr i mróz mogą powodować pękanie , pieczenie a nawet krwawienie warg. Przed spierzchniętymi ustami ratuje nas pomadka ochronna. Natomiast odpowiedni krem zadba o suche dłonie.
Wychodząc na spacer użyjmy rękawiczek, które chronią przed zimnem.
8. Zapewnij odpowiednia wilgotność powietrza i inhalacje.
Jesień to okres , w którym zamykamy okna i podkręcamy ogrzewanie. Może to spowodować albo niewystarczającą albo nadmierną wilgotność powietrza w mieszkaniu , czy domu. Wilgoć prowadzi do nagromadzenia się bakterii i pleśni. Wpływa to negatywnie zarówno na zdrowie nasze , jak i seniora. Trzeba wiec pamietać o wietrzeniu pomieszczeń – szczególnie podczas gotowania , gdy może nagromadzić się więcej pary. Jeżeli na zleceniu są oczyszczacze powietrza i pochłaniacze wilgoci to korzystajmy z nich. Pozwoli to w łatwy sposób utrzymać idealny poziom wilgotności w mieszkaniu. Jesienią warto namówić seniora do wykonywania inhalacji . Szczególnie polecamy inhalacje z wykorzystaniem olejku z rumianku. Pomoże tona w walce z przeziębieniem. Udrażnia drogi oddechowe , usuwając infekcje , które mogą przerodzić się w bardziej poważne dolegliwości chorobowe.
* Niewydolność nerek u osób starszych
Delikatny i podatny na infekcje układ moczowy pełni bardzo ważna funkcje. W nerkach po przefiltrowaniu krwi, wytwarzany jest płyn, który zawiera zbędne i szkodliwe dla organizmu produkty przemiany materii. Mocz, bo o nim mowa, przepływa następnie przez moczowody i gromadzi się w pęcherzu. Na zewnątrz ciała wydalany jest przez cewkę moczowa.
Uryna składa się głównie z wody. Zawiera też produkty powstałe w trakcie procesów metabolicznych – amoniak, mocznik i kwas moczowy oraz sole mineralne. Obecność w moczu substancji takich jak: białko, glukoza , krwinki ( erytrocyty, leukocyty) czy patogenów ( bakterii, grzybów, pierwotniaków ) może być dowodem choroby. W analizie moczu bierze się pod uwagę również jego parametry – ważne są : barwa, przejrzystość , odczyn, ciężar. Badania mają duża przydatność w rozpoznawaniu chorób- nie tylko nerek i dróg moczowych , ale także przy ocenie ogólnego stanu zdrowia i wykrywaniu chorób przewlekłych , układowych i cywilizacyjnych.
* Choroba nerek u osób starszych.
Osoby starsze nierzadko cierpią na choroby nerek. Po pierwsze, co naturalne , ich nerki z wiekiem działają coraz słabiej. Już po 40 roku życia wydajność nerek zaczyna spadać – średnio o 10% co 10 lat. Po drugie , często występujące choroby takie jak: cukrzyca typu 2, miażdżyca i nadciśnienie tętnicze uszkadzają nerki. Po trzecie – z wiekiem wrażliwość na czynniki mogące negatywnie wpływać na funkcje nerek wzrasta. Ryzyko infekcji układu moczowego , jak i nadmiernej utraty wody z organizmu u seniorów jest wysokie . Nawet zwykłe zakażenie albo lekkie odwodnienie mogą mieć poważne skutki. I po czwarte- leki przyjmowane przez seniorów na inne schorzenia nie są obojętne dla pracy nerek. Ważne jest zatem leczenie zachowawcze , którego celem jest ograniczenie czynników, mogących prowadzić do postępu przewlekłej choroby nerek oraz leczenie objawowe cukrzycy , miażdżycy i nadciśnienia.
Nerki starzeją się i chorują jak inne narządy. Choroba nerek to stan, gdy przestają one już spełniać swoją role .
Nieleczona choroba może prowadzić do utraty funkcji przez nerki – schyłkowa niewydolność nerek jest niebezpieczna dla życia.
Zdarza się , że chorzy nie maja świadomości , że ich nerki pracują coraz gorzej. We wczesnych stadiach choroba nerek bywa prawie bezobjawowa- czasem jedyną oznaką jest zmęczenie , dlatego tak ważne są regularne badania i samoobserwacja .
U chorych na nerki niepokoić powinny szczególnie takie objawy jak: uczucie wyczerpania, obrzęk dłoni i stóp, duszność , utrata apetytu , wymioty, niesmak, skurcze mięśni i problemy ze snem, które mogą wskazywać na mocznice.
* Terapia nerkozastępcza.
To ważne, żeby w trakcie problemów z nerkami znaleźć się pod opieką lekarza nefrologa, który zleci odpowiednie badania , zdiagnozuje chorobę i dobierze odpowiednie leki oraz przekaże zalecenia dotyczące sposobu odżywiania. Jeśli działania te skutkują i pomimo leczenia progres choroby jest szybki, niezbędne może się okazać zastosowanie terapii nerkozastępczej .
Leczenie nerkozastepcze , ma na celu zastąpienie funkcji nerek – oczyszczenie krwi ze szkodliwych substancji i usunięcie z organizmu nadmiaru płynów. U cierpiących na poważna niewydolność stosuje się dializy. Istnieją dwa rodzaje : hemodializa i dializa otrzewnowa. W trakcie dializ z krwi pacjenta usuwane są szkodliwe produkty przemiany materii oraz nadmiar wody. Terapia ts pozwala na życie z niewydolnością nerek. Inna metodą leczenia nerkozastępczego jest przeszczep nerki.
Dializa otrzewnowa może odbywać się w domu, są do niej specjalne urządzenia. Kontrole w stacji dializ odbywają się raz na kilka tygodni. W przypadku dializy otrzewnowej potrzebny jest cewnik.Zakłada się go pacjentowi raz – podczas zabiegu wszczepienia do jamy brzusznej. Służy on do wprowadzania do jamy brzusznej płynu do dializy i wyprowadzenia go stamtąd.
Hemodializa to oczyszczenie krwi przez sztuczną nerkę w stacji dializ w szpitalu. Proces nadzoruje przeszkolony personel medyczny. Przed rozpoczęciem takiego leczenia niezbędne jest utworzenie u pacjenta dostępu naczyniowego zwanego linia życia. Najczęściej stosowana metodą uzyskania stałego dostępu naczyniowego jest przetoka, która powstaje na ręce ( najczęściej w okolicy nadgarstka lub łokcia )- pod skóra , po zabiegu połączenia żyły i tętnicy. Inna możliwość połączenia żyły i tętnicy to proteza naczyniowa ( z reguły zakładana na przedramieniu, ramieniu lub udzie). Hemodializy można wykonywać także przez centralny cewnik żylny – jest to miękka rurka wychodząca z szyi lub klatki piersiowej lub pachwiny.
* Dieta w chorobie nerek.
Leczenie dietetyczne w chorobie nerek polega głównie na ograniczeniu spożycia białka, a s skrajnych przypadkach niemal całkowitej eliminacji. W zaawansowanym stadium choroby konieczne jest rygorystyczne podejście. Z codziennego jadłospisu po konsultacji z lekarzem lub dietetykiem nierzadko trzeba usunąć mięso i mleko – w tym również produkty takie jak wędliny , jogurty, sery.
I tak dieta niskobiałkowa powinna zawierać mało produktów o wysokim stężeniu białka. Przybliżoną ilość białka w posiłkach dla każdego chorego ustala lekarz. Jest to dieta lecznicza , dlatego nie wolno wprowadzać i modyfikować jej samodzielnie- istnieje ryzyko niedożywienia . Ogólne wytyczne , jak i szczegółowe rozpiski posiłków powinny pochodzić oś specjalisty. W byciu konsekwentnym powinna pomóc świadomość , że stosowanie diety jest dobre dla zdrowia – nerki będą mniej obciążone i będą nadal pracować , nie trzeba będzie więc podejmować decyzji o dializowaniu. Pacjenci dializowani i po przeszczepie nerek maja inne zalecenia dietetyczne.
Trzeba jednak pamietać , że rekomendacje lekarza lub dietetyka mogą dotyczyć nie tylko składników , z których przygotowane mogą być Dania , śle również wielkości porcji czy częstotliwości posiłków. Pomocne może być prowadzenie rejestru dietetycznego , czyli po prostu dziennika żywienia. Z jednej strony ułatwi to wprowadzenie pewnego rodzaju rygoru i ograniczy możliwość popełnienia błędów , a z drugiej – pozwoli na sprawna korektę jadłospisu przez dietetyka , jeśli zajdzie taka potrzeba.
* Obserwacja i kontrola podopiecznego.
Bez wątpienia dieta w chorobie nerek pełni ważna rolę. Równie istotne jest systematyczne przyjmowanie leków. Przypominanie o tym to także praca opiekunki.
Typowym zaleceniem dla chorujących na nerki jest kontrola ciśnienia tętniczego krwi i wagi ciała. I tu również warto robić notatki z pomiarów. Inną rzeczą na którą warto zwrócić uwagę jest stosowanie się do zaleceń związanych z koniecznością uzupełniania utraconych płynów . U chorych bardzo ważny jest bilans płynów- ilość wypitych napojów oraz ilość wydalonego moczu. Jeśli zostanie zaobserwowany wielomocz lub skapomicz konieczna jest konsultacja z lekarzem. Może on zalecić zmiany w diecie , na przykład związane z podąża sodu, potasu i fosforu.
* Higiena podopiecznego.
U osób cierpiących na choroby nerek szczególne znaczenie ma utrzymanie czystości ciała i nawilżenia skory. Staranna higiena okolic intymnych ogranicza ryzyko infekcji układu moczowo- płciowego , w rym na przykład zapalenia pęcherza i cewki moczowej. U pacjentów dializowanych miejscem , które wymaga szczególnej troski jest dostęp naczyniowy lub ujście cewnika. Niestety zakażenia są częstym powikłaniem przy dializie otrzewnowej przeprowadzanej w warunkach domowych.
* Wyjazdy do stacji dializ.
Opiekunka pacjenta poddawanego hemodializom musi pamietać , że podopieczny powinien nosić luźna odzież , która nie uciska przetoki.
Pacjenci, którzy poddawani są dializom muszą regularnie , przynajmniej trzy razu w tygodniu jeździć do stacji dializ.
Harmonogram jest sztywny . Zabiegi trwają id 3 do 5 godzin. Doliczając czas dojazdu, przygotowania do zabiegu i powrotu, zajmuje to wiec większa czesc dnia. Podopieczni w Niemczech zabierani są często bezpośrednio z domu busem do stacji dializ , a potem odwożeni.
Rolą opiekunki jest przygotowanie podopiecznego do wyjścia . Osoby starsze potrzebują często więcej czasu na zwykle czynności – toaletę , zjedzenie , ubranie się rano. Warto o tym pamietać i zorganizować poranek tak, aby był spokojny , bez niepotrzebnych nerwów i pośpiechu.
* Tradycje i zwyczaje Bożonarodzeniowe w Niemczech
W Niemczech Boże Narodzenie obejmuje trzy dni: 24 grudnia – Wigilie, pierwszy i drugi dzien Świąt Bożego Narodzenia . W Wigilię w rodzinach chrześcijańskich przed lub po uczestnictwie w mszy świętej zapala się świece na choince i rozpoczyna uroczysta kolację. W Niemczech nie ma zwyczaju łamania się opłatkiem , a świąteczne prezenty Niemcy układają na stole. Oczywiscie w każdej rodzinie wyglada to inaczej. Boże Narodzenie w tym kraju – podobnie jak w Polsce -to jedno z najważniejszych , rodzinnych świąt w roku i , rozpoczyna się Wigilia 24 grudnia.
– Adwent.
Przygotowania do świąt rozpoczynają się w pierwszą niedzielę adwentu, czyli cztery tygodnie przed Wigilia. W większości Niemieckich domów pojawiają się adwentowe wianki , zrobione z gałązek jodły lub świerku , przystrojone fioletowymi wstążkami i świeczkami. Zgodnie z tradycja w każda niedzielę zapala się jedną świece. Adwentowe wianki , Niemcy zawieszają go przy drzwiach wejściowych , przy kominku lub kładą na stole.
– Kalendarz Adwentowy
W Niemczech ciekawym zwyczajem są adwentowe kalendarze dla dzieci o dorosłych. Są one w różnych kształtach , z dwudziestoma czterema okienkami. Każdego dnia można otworzyć tylko jedno okienko, w którym znajduje się słodka niespodzianka. Słodkie kalendarze są również popularne w Polsce.
– Choinka
Choinka, nazywa się w języku niemieckim Weihnachtsbaum i pojawia się już kilka tygodni przed Wigilia. Choinki przystrajane są różnymi ozdobami a przede wszystkim , własnoręcznie robionymi i pieczonymi imbirowym ciasteczkami tzw. Lebkuchen.
Najbardziej ulubiona przez Niemców ozdobą świąteczna są Aniołki, najczęściej wykonane z drewna oraz przedstawione jako grające na instrumentach.
Warto wspomnieć , że zwyczaj przystrajane choinki wywodzi się właśnie z Niemiec , gdzie na przełomie XV i XVI wieku pojawiły się pierwsze świąteczne drzewka.
– Jarmarki Bożonarodzeniowe, czyli Weihnachtsmarkt
Przystrojone pieknie stragany, na ktorych można kupić specjały tradycyjnej kuchni i ręcznie wykonane ozdoby świąteczne , cieszą się nie tylko olbrzymim zainteresowaniem Niemców ale i odwiedzających w tym czasie turystów. Takie jarmarki odbywają się niemal w każdym mieście. Najsłynniejszym z takich jarmarków jest Jarmark Struclowy w Dreznie, Jarmark Skrzatów w Kolonii oraz Jarmark Dzieciątka Jezus w Monachium i Norymberdze. Rozpoczynają się one na początku grudnia i trwają do samych świąt. Najstarszy Jarmark bożonarodzeniowy jest organizowany w Saksonii od 1434 roku.
– Krampusnacht- Noc Krampusa
Według wierzeń ludowych , które wywodzą się z austriacko- bawarskiego folkloru, Krampus – to demoniczny kozioł , który jest przeciwieństwem Świetego Mikołaja. Jego zadaniem jest ukaranie niegrzecznych dzieci i oczyszczenie ziemi ze zła. Parady z okazji Krampusnacht odbywają się w niektórych niemieckich , austriackich miastach , gdzie osoby przebrane są za złowrogie kreatury, którym oczywiscie towarzyszy taniec, muzyka i pokazy pirotechniczne.
-Święty Mikolaj- Heilige Nikolaus
Do niemieckich dzieci, Święty Mikołaj przychodzi dwukrotnie.
Popularna wśród niemieckich dzieci tradycja, jest wystawianie przed dom butów lub zostawianie skarpety obok kominka. Do nich Święty Mikołaj , który jest uosobieniem biskupa Mikołaja ( heilige Nikolaus).,wkłada prezenty z nocy z 5 na 6 grudnia. Mikołaj również w tym dniu odwiedza szkoły, żłobki , przedszkola i towarzyszy jemu pomocnik- Knecha Ruperta. Ponownie Święty Mikołaj przybywa 25 grudnia.W środkowych i wschodnich Niemczech w Wigilie przychodzi Swiateczny Gość ( Weihnachtsmann), który wyglada jak Mikołaj z Laponii. Natomiast w zachodnich i południowych Niemczech prezenty przynosi Dzieciątko Jezus ( Christkind) ,tak jak na Śląsku.
– Grzane wino, czyli Glühwein.
Ulubionym trunkiem Niemców, który towarzyszy podczas bożonarodzeniowego ucztowania jest grzane wino z goździkami , cynamonem . Niemcy wypijają podczas Adwentu bardzo dużo tego rozgrzewającego i aromatycznego napoju.
-Wigilia- Heiligabend
Niemcy do tradycyjnej kolacji zasiadają po przyjściu z kościoła. Tego dnia podawana jest sałatka kartoflana, pieczone kiełbaski i potrawy z kiszonej kapusty. Przed posiłkiem składają dobie życzenia, ale nie maja oni jednak w zwyczaju łamać się opłatkiem. Tradycje wigilijne w Niemczech nie zakładają poszczenia w dzien Wigilii. Wśród zwyczajów , które odróżniają Niemcy id Polski jest fakt, że w Niemczech nie ma Pasterki o północy.
Kolejnym niepraktykowanymi w Niemczech zwyczajem jest brak wolnego miejsca dla niespodziewanego gościa. Za to przy kolacji, każdy pod talerzem znajduje pieniążek , który ma zapewnić szczęście i dostatek przez cały rok. Dzieci natomiast dostają dodatkowo talerzyk , na którym są suszone oraz świeże owoce, orzechy i ciasta.
– Boże Narodzenie- Weihnachten
Dni świąteczne Niemcy spędzają w gronie rodzinnym. Na stołach króluje gęś, kaczka i inna dziczyzna, nadziewana jabłkami , kasztanami i polana sosem. W Niemczech na święta przygotowuje sue specjalne słodkości . Najsłynniejsza to Weihnachtsstollen, czyli strudla nadziewana bakaliami. Popularne jest w tym kraju kolędowanie. Ludzie śpiewają kolędy podczas posiłków przy stole, na ulicach, kiermaszach . Ciekawostką jest fakt, ze „ Cicha Noc”, czyli jedna z najbardziej popularnych kolęd na świecie , została napisana w niemieckim języku przez Franza Xaviera Grubera . Popularne są również radosne i pełne śpiewu szopki, przedstawienia , wystawiane w kościołach i nie tylko.
OPIEKA NAD SENIOREM- CZEGO UNIKAĆ ?
Warto pamiętać, ze w opiece seniora bardzo ważne są rekomendacje (ten wyraz wytłuścić). Jeżeli w tych opiniach przeważają uwagi na temat np. zbyt silnego dążenia do postawienia na swoim, to opiekunka może mieć problemy w nawiązaniu odpowiedniej relacji zarówno z podopiecznym, jak i jego rodzina.
Nie należy zapominać, ze praca w opiece seniora, jest sztuka kompromisu ( te dwa wyrazy wytłuścić) i warto nad tym pracować.
W pracy z seniorem najlepiej odnajdują się osoby cierpliwe, troskliwe i empatyczne.
Kompetencje to nie wszystko- ważne są również predyspozycje ( ten ostatni wyraz wytłuścić). Od opiekunek osób starszych wymagana jest tez siłą fizyczna, gdyż nie każdy senior jest sprawny: niektórzy podopieczni wymagają pomocy nawet przy podstawowych czynnościach, w tym higienie osobistej.
Osoby chaotyczne i roztargnione często popełniają kilka błędów w opiece nad seniorem. By tego uniknąć, należy ustalić i przestrzegać harmonogramu dnia seniora oraz panujących w domu seniora zasad.
W pracy z seniorem najważniejsza jest komunikacja ( ten ostatni wyraz wytłuścić). Każda rozmowa powinna odbywać się w zrównoważony sposób. Warto unikać zbyt pouczającego tonu a rad udzielać z najwyższa delikatnością. Błędem ( ten wyraz wytłuścić) w komunikacji z podopiecznym jest przerywanie odpowiedzi lub samodzielne kończenie zdania. Należy wykazać się wtedy cierpliwością, serdecznością i zachować otwarta postawę.
Należy unikać „ ostrzegania” ( ten wyraz wytłuścić) seniora. Zachowanie zdrowego dystansu jest często bardzo skuteczne, podczas próby odpowiedniego pokierowania sytuacja i uspokojenia podopiecznego- wieloznaczność wypowiedzi. Opiekunka powinna podczas rozmowy z podopiecznym podawać jednoznaczne, konkretne komunikaty mówiąc spokojnie, krótkimi zdaniami. Zachowanie indywidualnego podejścia to klucz do sukcesu, gdyż każdy podopieczny jest inny , ma określoną osobowość, doświadczenia i dolegliwości.
W pracy opiekunki osoby starszej, dobra cecha jest asertywność ( ten ostatni wyraz wytłuścić). Postawę asertywna wykazuje ta osoba,” która potrafi wyrażać własne zdanie, uczucia, postawę w sposób otwarty, w granicach nienaruszających praw, ani psychicznego terytorium innych osób oraz własnego”. Asertywna opiekunka to:
– nie daje sobą manipulować
-odmawia bez leku i poczucia winy
– potrafi bronić swoich praw i negocjować warunki
– zna swoje mocne i słabe strony
– ze spokojem reaguje na krytykę
– wyraża własne zdanie
– mówi o emocjach czy swoich potrzebach
Ważne jest by opiekunka była asertywna w kontaktach z agencja, przedstawiała uzgodnione warunki rodzinie i konsekwentnie się ich trzymała. Warto również zadbać o swoje prawa. Jeżeli rodzina lub podopieczni próbują obarczyć obowiązkami, które nie wchodzą w zakres umowy lub zabrania się jej poświęcania pewnej ilości czasu wolnego w ciągu dnia na swoje potrzeby – warto grzecznie, ale stanowczo odmówić.
Opiekunka powinna ściśle przestrzegać przepisów dotyczących czynności, którymi niewykwalifikowanym opiekunkom wykonywać nie wolno ( nawet jeśli posiadają wykształcenie pielęgniarskie nabyte w Polsce).
Należą do nich:
* dawkowanie i podawanie leków przepisanych przez lekarza
* wykonywanie zastrzyków
* podłączanie kroplówek i cewników ( wyjątek mogą Stanowic zastrzyki przeciwzakrzepowe stosowane w leczeniu cukrzycy, po wydaniu odpowiednich instrukcji przez personel medyczny)
* zmiana opatrunków
* pedicure-zwłaszcza w przypadku, gdy senior ma tzw. Stopę cukrzycowa- nie należy samodzielnie obcinać paznokci, ponieważ grozi to wdaniem się zakażenia.
Popełnianie tych błędów, opiekunki seniorów narażają na szwank życie i zdrowie seniora oraz ryzykują konsekwencjami karnymi. Wykonywanie powyższych zabiegów przez opiekunkę, mogą wywołać nieprzewidziane reakcje u podopiecznego, dlatego najczęściej wykonują je wykwalifikowani członkowie Pflegedienst.
Opieka nad pacjentem ze stomia
Każdy , kto decyduje się na prace na stanowisku opiekunki osób starszych w Niemczech, musi liczyć się z licznymi wyzwaniami. Należy pamietać o tym, ze podopieczni w podeszłym wieku to nie tylko osoby słabsze fizycznie i mający problemy np. z odpowiednia koordynacja ruchowa , ale także cierpiące na liczne przewlekle choroby. Jednym z typowych schorzeń, które występują u osób starszych , są także choroby układu pokarmowego, których efektem jest stomia.
*Zajączek wielkanocny w Niemczech.
